Wordt onroerend erfgoed: onroerend sterfgoed ?

‘Ja’ zou het antwoord op bovenstaande titel kunnen zijn.

‘Ja’ - ALS we niet met zijn allen anders beginnen te denken over onroerend erfgoed.

Onroerend erfgoed (onbeweeglijk in de letterlijke zin van het woord) moet volgens mij dringend beginnen bewegen in figuurlijke zin. Ons patrimonium is eerder een proces dan een product, monumenten zijn nooit ‘af’. Elke nieuwe generatie moet ze opnieuw ‘adopteren’, moet er opnieuw een betekenis aan geven.

Laat me even de knuppel in het hoenderhok gooien: stel dat u - net als de overgrote meerderheid van de Vlamingen - al jaren niet meer naar de kerk gaat. Vindt u dan dat de kerk in uw gemeente best afgebroken wordt ? Waarschijnlijk niet, want die kerk staat midden in het kostbare weefsel dat uw gemeenschap vormt. Ze betekent voor u toch meer dan het gebouw alleen ? Ooit was ze de spil van de samenleving, van geboorte, huwelijk en dood. Het is een stuk van uw geschiedenis, van uw identiteit.

Alleen is het niet zeker dat de volgende generaties daar ook zo over zullen denken want de maatschappij verandert en evolueert. Onroerend erfgoed dat niet mee-evolueert, verliest zijn betekenis en zijn waarde. Het wordt louter een hoop stenen die handenvol geld kost aan de gemeenschap. En dan zit de kans erin dat - pakweg over 200 jaar - iemand zal zeggen:  afbreken die handel !

Willen we dat voorkomen, dan stellen we ons best een aantal vragen: WAAROM en VOOR WIE willen we dit erfgoed bewaren ?  Hoe geven we gerestaureerde monumenten terug aan de gemeenschap ? Hoe zorgen we ervoor dat onze jongeren die vertrouwd zijn met een moskee ook een band krijgen met onze kathedralen ? Hoe geven we het verhaal van ons verleden door naar de toekomst ?

Conserveren en restaureren is niet langer voldoende om de toekomst van ons erfgoed veilig te stellen. Zingeving, hergebruik en identificatie zijn de begrippen waar we over moeten nadenken.

Beschouw dit dan ook als een warme oproep om ons onroerend erfgoed ter harte te nemen, het is zoveel meer dan een schitterende hoop stenen. Het is ‘wij en morgen’.