Wachten op witte rook

Een gunstige wind deed het Parochiekerkenplan 2016 voor Antwerpen op mijn bureau belanden. Ondertitel: 'Een actuele langetermijnvisie voor de parochiekerken in de stad Antwerpen & het Bisdom Antwerpen'.

Het plan werd opgesteld door de lokale kerkbesturen, de stad Antwerpen en het vicariaat Antwerpen. De Antwerpse gemeenteraad keurde het plan enkele weken geleden al goed.

Mgr. Johan Bonny, bisschop van Antwerpen, schreef er een beschouwende nota bij die je hier kan inkijken. Het plan zelf is niet online beschikbaar, maar op de foto bovenaan dit artikel zie je hoe zo'n kerkfiche in het plan eruit ziet.

Het plan bevat een oplijsting van 69 kerken op Antwerps grondgebied. Voor elk van die 69 kerken wordt in het plan een aanzet gegeven naar de toekomst. Aandacht is er voor het huidige gebruik, de toestand van het gebouw, de kansen en beperkingen van elke locatie (ook de omgeving). Het gaat dus niet om een rapport dat al knopen doorhakt en kerken bevestigt in hun huidige bestemming of een nieuwe invulling geeft. Ook de parochianen, zo begreep ik, worden nog gehoord.

Het herbestemmen van kerken is uiteraard een gevoelig onderwerp. Het gaat over meer dan bakstenen en boekhouding. Er is een spirituele dimensie waar veel mensen erg persoonlijke herinneringen hebben aan plaatsen waar ze gedoopt werden, in het huwelijk traden of afscheid moesten nemen van naasten.

En toch moet Vlaanderen, zo groeit het besef, de stap durven zetten. Het beleid neemt daarin het voortouw. Al in de vorige legislatuur publiceerde minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois een conceptnota over de problematiek (lees hier). Recenter was er zijn specifieke vraag aan de gemeentebesturen, die elk verondersteld worden een kerkenbeleidsplan uit te schrijven. Antwerpen is dus al klaar met zijn huiswerk. Een adviesbureau, begin dit jaar boven het doopvont gehouden, moet de gemeentebesturen helpen en inspiratie leveren: klik hier.