Stof tot nadenken

Vandaag stelde ik in de commissie Cultuur een vraag aan minister Sven Gatz naar aanleiding van een interview met Iris Kockelbergh, directeur van het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen.

Iris Kockelbergh wees er in het interview, verschenen in het tijdschrift META, op dat ons cultureel erfgoed schade oploopt door fijn stof.

Ze verwijst naar wetenschappelijk onderzoek, en noemt de effecten van fijn stof op de collectie van het museum rampzalig: ‘Zo blijkt dat onze loodcollectie door het fijn stof in Antwerpen echt vergaat.’

Voor alle duidelijkheid: we hebben het hier dus over Vlaams werelderfgoed.

Artsen noemen fijn stof een sluipmoordenaar, en dat is blijkbaar ook zo voor onze kunstcollecties. Ik wilde van de minister horen of hij daarvan op de hoogte is, en wat we daar tegen kunnen doen.

Minister Gatz erkende het probleem, en wees erop dat de problematiek zowel in binnen- als buitenland geobserveerd wordt. Hij noemde een aantal instellingen in Canada, Nederland en het Verenigd Koninkrijk als voorbeelden, maar ook de Universiteit Antwerpen, met het project AIRCHECK . De website Depotwijzer noemde hij een goede bron voor mensen die aan collectiebeheer doen, met o.a. aandachtspunten voor het bewaren van erfgoed.

Een andere bron die hij aanhaalde is het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, waar in het kader van conservatie- en restauratieprojecten veel informatie verzameld wordt, ook over de impact van pollutie op erfgoed. In het Legermuseum van Brussel loopt volgens de minister trouwens een onderzoeksproject waaruit we veel zullen kunnen leren. 

Ik mag aannemen dat de mensen die zorg dragen voor ons cultureel en onroerend erfgoed daarvan op de hoogte zijn.

Mijn vraag was ook een pleidooi voor kennisdeling. Er is de laatste jaren veel kennis verzameld over fijn stof in het kader van de volksgezondheid. Ik hoop dat die gedeeld wordt met onze erfgoedbewaarders, of dat die naar die kennis op zoek gaan.

Ook het erfgoedbeleid moet daarvoor oog hebben, bv. als het gaat over nieuwe / vernieuwde infrastructuur zoals depotbouw. Daar is zeker een taak weggelegd voor FARO.

De minister eindigde met wijze woorden: ‘De beste strategie is natuurlijk het fijn stof in Vlaanderen terugdringen.’

Voorkomen is inderdaad beter dan genezen.