De toekomst van de fortengordel rond Antwerpen

Gisteren vond in de ruime omgeving van Antwerpen de 8ste Fortengordel plaats. Onder de noemer 'Herover de Forten' stelden maar liefst 22 forten hun poorten open voor het publiek. Een bespreking lees je hier.

Zelf kon ik jammer genoeg niet deelnemen, maar vanmiddag stelde ik in de commissie Onroerend Erfgoed wel een vraag over de toekomst van de Antwerpse forten, en meer bepaald de herbestemming ervan.

De stad Antwerpen en haar haven worden immers omringd door een reeks forten die samen tot de grootste militaire versterkingen van Europa behoren. De forten zijn beschermd als onroerend erfgoed (op het fort in Wilrijk na) en werden in de inventaris onroerend erfgoed opgenomen onder de historische benaming Brialmontvesting. De nog bestaande forten van de Brialmontvesting, 7 in totaal, zijn grotendeels in goede staat. Nadat ze hun militaire functie verloren, stonden de forten lang leeg. Tegenwoordig worden ze door de lokale overheden gebruikt om gemeentediensten en plaatselijke verenigingen in onder te brengen.

Het Simon Stevin Vestingbouwkundig Centrum is actief bezig met zoeken naar mogelijke herbestemming van dat erfgoed, en ontving daarvoor enkele weken geleden zelfs een delegatie van experts uit het buitenland. Minister Bourgeois sprak zijn waardering uit voor het werk van het centrum, en wist te vertellen dat er nauwe contacten zijn tussen het centrum en het Agentschap Onroerend Erfgoed.

Voor herbestemming tot woonhuis of horeca zijn de Antwerpse forten in elk geval een hele uitdaging. Toch gaf de minister aan dat er al mooie zaken gerealiseerd zijn in de forten, en stipte daarbij Mortsel, Edegem en Hoboken aan. Ook het buitenland kan inspiratie gehaald worden, en ik onthield dat de naam 'Venetië' viel.

Ook de rol van de provincie Antwerpen werd door minister Bourgeois onderlijnd. De provincie organiseert niet enkel de Fortengordel, maar probeert ook een coördinerende rol te spelen voor de Antwerpse forten.

De tijd dat de forten als een overbodig en in de weg staand relict uit het verleden beschouwd werden, ligt gelukkig definitief achter ons. Ze zijn in goede handen.